Hoe steun je iemand in tijden van rouw?
De dood en rouw horen nu eenmaal bij het leven. Als iemand waar we veel van houden overlijdt, worden we geconfronteerd met een stortvloed aan emoties en een leegte die maar moeilijk te vullen is. Als iemand in je omgeving zo’n verlies meemaakt, is het cruciaal om te weten hoe je er kunt zijn voor iemand die rouwt. Het vinden van de juiste woorden of troost bieden is niet altijd makkelijk, maar met begrip, geduld en empathie kun je een grote steun zijn voor iemand die het moeilijk heeft.
De Kracht van Empathie
Het eerste en meest essentiële aspect van het ondersteunen van iemand in rouw is het tonen van empathie. Het vermogen om je in te leven in de pijn en het verdriet van de ander vormt de basis van elke vorm van ondersteuning. Iedereen rouwt op zijn eigen manier en in zijn eigen tempo. Hoewel je misschien niet precies kunt begrijpen wat de rouwende doormaakt, kun je er wel zijn om te luisteren, te troosten en te steunen.
De Kunst van het Luisteren
Een van de meest krachtige manieren om steun te bieden aan iemand die rouwt, is door simpelweg te luisteren (link maken). Rouwende mensen hebben geen behoefte aan advies of oplossingen, maar gewoon aan een luisterend oor, iemand die er voor hen is en hun verhaal wil horen. Neem de tijd om echt te luisteren naar wat de rouwende te zeggen heeft, zonder te oordelen of te onderbreken.
Het steeds opnieuw vertellen van het verhaal kan de rouwende helpen bij het rouwproces en het accepteren van de dood. Iedere keer dat hij of zij het verhaal vertelt kan de pijn een beetje minder worden.
Schrik niet als iemand begint te huilen, dat is nu eenmaal een uiting van verdriet en hoort er bij.
Het Belang van Erkenning
Het erkennen van de pijn en het verdriet van de rouwende is belangrijk voor het helingsproces. Rouw brengt een scala aan emoties met zich mee, van intens verdriet en woede tot gevoelens van verwarring, wanhoop en schuldgevoel. Door de pijn van degene die rouwt te erkennen en te accepteren, laat je zien dat je het verdriet serieus neemt en dat je er voor iemand bent, ongeacht wat hij doormaakt.
Het Delen van Herinneringen
Een andere manier om steun te bieden aan iemand die rouwt, is door het delen van herinneringen aan de overledene. Het ophalen van mooie momenten en bijzondere herinneringen kan troost bieden aan de rouwende. Het kan helpen om de band met de overleden dierbare levend te houden.
Blijf Betrokken
Rouwen duurt langer dan de mensen waarvan het leven gewoon doorgaat, doorhebben. Rouwen is niet een paar weken of maanden na de uitvaart over. Blijf regelmatig contact houden, noteer bijvoorbeeld de sterfdatum en geboortedatum in je agenda. Dan kan je op die dagen wat van je laten horen door bijvoorbeeld een kaart of een bloemetje. Dat wordt altijd gewaardeerd.
Nog wat tips
- Als je je in een situatie bevindt waarin je niet weet wat je moet zeggen, wees dan niet bang om dit te benoemen. Het tonen van eerlijkheid over je onzekerheid kan al van grote waarde zijn. Het laat zien dat je bereid bent om betrokken te zijn, zelfs als je niet precies weet wat te zeggen.
- Toon ook initiatief om het gesprek aan te gaan over de overleden persoon. Het vermijden van dit onderwerp uit angst om de rouwende te confronteren met zijn verdriet is niet nodig. Vaak is hij/zij juist dankbaar wanneer anderen hem de gelegenheid bieden om zijn gevoelens te delen.
- Hoe oncomfortabel je je ook voelt, vermijd nooit de rouwende persoon. Het is voor jou niet makkelijk, maar voor degene die een dierbare heeft verloren is het nog vele malen erger en verdrietiger.
- Zeg niet: ‘je mag me altijd bellen’ of ‘ik hoor het wel als ik iets kan doen’. Iemand die rouwt, heeft geen idee waar hij of zij behoefte aan heeft en al helemaal geen energie om zelf te bellen. Neem dus altijd zelf contact op. Bied praktische hulp aan, zoals het doen van boodschappen of een keertje koken. Stel af en toe voor iets gezelligs samen te gaan doen. Maar respecteer het ook als die ander daar geen zin in heeft en je aanbod afslaat.
- Probeer de pijn niet te verzachten met uitspraken die beweren dat het wel meevalt, of die het overlijden goedpraten. Voorbeelden: ‘85 is toch een prachtige leeftijd!’ of ‘gelukkig ben je nog jong, je vindt vast weer snel iemand anders’ of ‘gelukkig hoeft ze nu niet meer te lijden’. En deze is ook erg: ‘alles gebeurt met een reden’.
- Probeer niet ongeduldig te worden als de ander in jouw ogen (te) lang verdrietig is. Weet dat iedereen op zijn eigen manier en op zijn eigen tempo rouwt. Je kunt je nooit helemaal verplaatsen in de ander. Zijn of haar verdriet is nooit hetzelfde als wat jij hebt meegemaakt, ook al heb je misschien allebei je partner verloren.
Vind je dit wel erg veel om te onthouden? Ik heb een handige kaart gemaakt die je nu als pdf kunt downloaden. Hier staat een aantal do’s en dont’s op met betrekking tot het omgaan met mensen die rouwen.
